Авлигатай тэмцэх газрын сар бүрийн ээлжит хэвлэлийн хурал өнөөдөр болов. Хэвлэлийн хуралд Тамгын хэлтсийн дарга, эрхэлсэн комиссар З.Баасанням, Урьдчилан сэргийлэх, соён гэгээрүүлэх хэлтсийн дарга, эрхэлсэн комиссар Т.Баярхүү, Мөрдөн шалгах хэлтсийн дарга, эрхэлсэн комиссар Э.Идэрцог, Хяналт шалгалт, дүн шинжилгээний хэлтсийн дарга, эрхэлсэн комиссар Х.Хашбаатар оролцож, 2018 оны 5 дугаар сард хийсэн үйл ажиллагааны талаар мэдээллээ.
801 нийтийн албан тушаалтныг авлигаас урьдчилан сэргийлэх, соён гэгээрүүлэх сургалтад хамрууллаа
Авлигатай тэмцэх газрын дэргэдэх Олон нийтийн төвд зохион байгуулагдаж буй соён гэгээрүүлэх сургалтад 801 нийтийн албан тушаалтныг хамруулсан. Түүнчлэн Нийслэл болон 21 аймаг дахь төрийн өмгөөлөгчдийн нэгдсэн сургалт, ЦЕГ-ын төв орон нутгийн төсөв санхүүгийн асуудал хариуцсан ажилтнуудын нэгдсэн семинарт, Төрийн банкны орон нутгийн салбарын захирлуудад, Төрийн өмчит болон төрийн өмчийн оролцоотой хуулийн этгээдийн дэд дарга буюу ерөнхий инженер, хуулийн мэргэжилтэн нарт зориулсан семинар, зөвлөгөөн зэрэгт оролцсон 271 хүнд авлигаас урьдчилан сэргийлэх асуудлаар мэдээлэл хийв.
Засгийн газар, яам, агентлаг, төрийн болон орон нутгийн өмчит аж ахуйн нэгжүүдэд 2017 онд хүргүүлсэн зөвлөмжийн биелэлттэй танилцах Авлигатай тэмцэх газрын ажлын хэсгүүд ажиллаж байна. Авлигын эсрэг хууль тогтоомжийг хэрэгжүүлж, авлигаас урьдчилан сэргийлэх, авлигын эрсдлийг бууруулах чиглэлээр Авлигатай тэмцэх газраас хүргүүлсэн зөвлөмжийн дагуу зарим яам, агентлаг бодитой үр дүнд хүрсэн ажлуудыг авч хэрэгжүүлж байна. Тухайлбал, Засгийн газарт хүргүүлсэн зөвлөмжид туссан байгуулагдсанаасаа хойш үйл ажиллагаа явуулаагүй, их хэмжээний өртэй, санхүү, хөрөнгийн эх үүсвэргүй, үр ашиггүй, алдагдалтай ажиллаж байсан зэрэг “Аж үйлдвэрийн цогцолбор”, “Монгол тариалан корпораци”, “Монгол мах корпораци”, “Монгол тамга”, “Авто замын тоног төхөөрөмжийн түрээс” төрийн өмчит үйлдвэрийн газруудыг татан буулгах шийдвэрийг Засгийн газар гаргасан.
Гэвч авлигын эсрэг хууль тогтоомжийг зөрчиж хувийн ашиг сонирхлын урьдчилсан мэдүүлэг хянуулахгүйгээр нийтийн албан тушаалтныг томилдог, хөрөнгө орлогын мэдүүлэгээ хугацаа хоцруулдаг, тендер сонгон шалгаруулалт, худалдан авалтыг хууль зөрчин гүйцэтгэдэг, төсөв, санхүүгийн зарцуулалт хяналтгүй, эрх бүхий албан тушаалтны үзэмжээр шийдвэрлэдэг, нэгдмэл сонирхолтой болон хамаарал бүхий этгээддээ давуу байдал олгодог зэрэг зөрчил, дутагдлууд гарсаар байна. Тухайлбал, нэр бүхий төрийн өмчит аж ахуйн нэгж байгууллага, иргэнтэй обьект түрээслүүлэх гэрээ байгуулахдаа Төрийн өмчийн бодлого зохицуулалтын газраас зөвшөөрөл аваагүй, түрээслэгч байгууллага, аж ахуйн нэгжүүдээс түрээсийн төлбөрийг бартер хэлбэрээр хүлээн авдаг байдал тогтоогдсон. Түрээсийн төлбөрийн оронд түрээслэгчид өртэй иргэнийг жолоочоор авч ажиллуулан цалинг нь өрний оронд суутган авдаг, мөн түрээсийн төлбөрийн оронд Лексус 570 автомашиныг бартераар 2016 онд хүлээн авсан боловч зохих журмын дагуу байгууллагын өмчид бүртгүүлэлгүй, хувь хүний эзэмшилд байлгаж байна.
Түүнчлэн яамдын түвшинд гадаадын хөнгөлөлттэй зээлээр хэрэгжиж байгаа төслүүдийн үр дүн тодорхойгүй, зарцуулалтад тавих хяналт бага, хэт үрэлгэн байгаа нь авлигын эрсдлийг бий болгож байна. Эдгээр төслүүд нь гадаадын зээлээр санхүүждэг учир шууд утгаараа төсөвт ямар нэгэн дарамт учруулахгүй боловч урт хугацаандаа эргэн төлөгдөх нөхцөлтэй байдаг. Жишээ нь, нэг яамны хэмжээнд 2012 оноос 20 гаруй сая ам.долларын, 2015 оноос 30 гаруй сая ам.долларын төслүүд хэрэгжиж байгаа боловч тодорхой хүрсэн үр дүнгүй, үр ашгийг тооцдоггүй байдалтай байна. Мөн нэг яам 2012-2017 онд 10 гаруй сая ам.долларын төслийг эргэн төлөгдөх нөхцөлтэй гадаадын зээлээр хэрэгжүүлсэн боловч үр дүн нь тодорхойгүй байдалтай байна.
Авлигатай тэмцэх үндэсний хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх, авлигаас урьдчилан сэргийлэх, соён гэгээрүүлэх чиглэлээр төрийн болон төрийн бус байгууллагуудтай хамтран тодорхой ажлуудыг хэрэгжүүлж байна.
Төрийн албанд томилогдох 732 иргэний мэдүүлгийг хянан шийдвэрлэсэн
Авлигын эсрэг хуульд заасны дагуу энэ сард төрийн 80 гаруй байгууллагын 25400 орчим албан тушаалтны 2017 оны ХОМ-ийн хураангуйг цахим хуудсанд байршуулж, олон нийтэд нээлттэй мэдээлсэн. Ингэснээр АТГ улсын хэмжээнд мэдүүлгээ гаргадаг 40 гаруй мянган төрийн албан хаагчийн ХОМ-ийг иргэдэд нээлттэй мэдээлж хүргэлээ. Бүх төрийн албан хаагчийн ХОМ-ийг зарлаж мэдээлснээр иргэд энэ талын мэдээлэлтэй танилцах, хяналт тавих нөхцөл боломж бүрдэж байгаа. Төрийн албан хаагчдын шударга байдлын түвшинд эерэг хандлага үүсэх төдийгүй цахим системийг сайжруулснаар албан тушаалтны хөрөнгө, орлогын өсөлт, бууралтад олон нийтийн зүгээс дүн шинжилгээ хийж, бодитой дүгнэлт өгөх боломжтой байгаа. Хамгийн гол нь иргэдийн хяналт, оролцоо эрчимжиж, төрийн албан хаагчдын хууль бус нуугдмал эд хөрөнгийг илрүүлэх нөхцөл байдал сайжирна гэж үзэж байгаа.
Авлигын эсрэг хууль тогтоомжийн хэрэгжилтийг хянан шалгах үйл ажиллагааны хүрээнд ХАСХОМ-ээ хуулийн хугацаанд гаргаж бүртгүүлээгүй Гаалийн ерөнхий газар, Гадаадын иргэн, харьяатын газар, Ашигт малтмал, газрын тосны газар, Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын яам, Байгаль орчин, аялал жуулчлалын яам, Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх ерөнхий газар, “Мон Атом” ХХК, “Гашуун сухайт” ХХК зэрэг байгууллагын 25 албан тушаалтанд хуулийн дагуу сануулах, албан тушаалын цалингийн хэмжээг бууруулах зэрэг хариуцлага тооцуулсан байна. Дээрх байгууллагын удирдлагуудад авлигын эсрэг хууль тогтоомжийг хэрэгжүүлэх, авлига ашиг сонирхлын зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх үүргийн хэрэгжилтийг ханган ажиллах талаар зөвлөмж, чиглэл хүргүүлсэн байна.
2018 оны 5 дугаар сард нийтийн албанд томилогдохоор нэр дэвшсэн 732 иргэний ХАСУМ-ийг хянан шийдвэрлэсэн. Энэ хугацаанд Цагдаагийн ерөнхий газар, Төрийн өмчийн бодлого зохицуулалтын газар, Татварын ерөнхий газраас ирүүлсэн ХАСУМ бусад байгууллагатай харьцуулахад өндөр дүнтэй байна. Өөрөөр хэлбэл, дээрх байгууллагуудад боловсон хүчний шилжилт хөдөлгөөн, томилгоо, сэлгээ ихээхэн хийгдсэн гэсэн үг.
ХАСХОМ-ийн хяналт шалгалтаар зөрчил гаргасан 3 албан тушаалтанд хариуцлага тооцуулсан байна. Төлөвлөгөөт хяналт шалгалтын ажлын хүрээнд өөрийн болон гэр бүлийн гишүүдийн хөрөнгө, орлогыг үнэн зөв мэдүүлэх үүргээ биелүүлээгүй Зам тээврийн хөгжлийн яамны Төмөр зам, далайн тээврийн бодлогын хэрэгжилтийг зохицуулах газрын дарга Б.Артур, Бодлого, төлөвлөлтийн газрын Хөрөнгө оруулалт, үйлдвэрлэлийн хэлтсийн ахлах мэргэжилтэн Ш.Гүнсэндарь нарт сануулах сахилгын шийтгэл ногдуулсан. Мөн Завхан аймгийн Мэргэжлийн хяналтын газрын дарга А.Даваадорж нь Авлигын эсрэг хуулийн 10 дугаар зүйлийн 10.2 дахь хэсгийг зөрчсөн нь тогтоогдсон тул албан тушаалын цалингийн хэмжээг бууруулах сахилгын шийтгэлийг тус тус ногдуулсан байна.
2018 оны 04 дүгээр сарын 23-ны өдрөөс 05 дугаар сарын 22-ны өдрийг хүртэлх хугацаанд иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллагаас ирүүлсэн нийтийн албан тушаалтны авлига, ашиг сонирхлын зөрчилтэй холбоотой 58 өргөдөл, гомдлыг хуулийн хугацаанд хянан шийдвэрлээд байна. Өргөдөл, гомдол, мэдээллийг агуулгын хувьд авч үзвэл албан тушаалын байдлаа ашиглан өөртөө болон бусдад давуу байдал олгосон, албан үүргээ гүйцэтгэхдээ ашиг сонирхлын зөрчил гаргаж, албан тушаалтанд тавигдах хориглолт хязгаарлалтын зөрчсөн, ашиг сонирхлын зөрчилтэй хууль бус томилгоотой холбоотой гомдол мэдээлэл урьдын адил дийлэнх хувийг эзэлж байна.
Хянан шийдвэрлэсэн өргөдөл, гомдлоор зөрчил гаргасан албан тушаалтнуудад цалинг бууруулах, ажлаас чөлөөлөх зэрэг хуульд заасан хариуцлага тооцуулсан. Тухайлбал, Төв аймгийн Лүн сумын цэцэрлэгийн эрхлэгч А.Должинсүрэн нь ажиллаж байх хугацаандаа өөрийн хамаарал бүхий этгээдүүдийг ажилд томилсон, чөлөөлсөн. Нийслэлийн Хан-Уул дүүргийн Соёлын ордны дарга Б.Минжүүр нь албан үүргээ гүйцэтгэх явцдаа өөрийн хамаарал бүхий этгээдүүдийг ажилд томилсон, чөлөөлсөн зэрэг албан тушаалын байдлаа урвуулан ашиглаж бусдад давуу байдал олгосон. Хөвсгөл аймгийн Цагааннуур сумын Засаг даргын орлогчоор Ч.Энхмааг томилохдоо хувийн ашиг сонирхлын урьдчилсан мэдүүлгийг хянуулаагүй байв.
358 эрүүгийн хэрэгт мөрдөн шалгах ажиллагаа явуулав
АТГ нь Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 6.1 дэх зүйлийн 2 дахь хэсэг, Авлигын эсрэг хуулийн 15 дугаар зүйлийн 15.1 дэх хэсэгт заасны дагуу харъяаллын гэмт хэргүүдийг шалгах, авлигын гэмт хэргийг илрүүлэх зорилгоор тодорхой төрлийн гэмт хэрэгтэй тэмцэх чиг үүргээ хэрэгжүүлэхийн тулд иргэд, байгууллагаас авлигын холбогдолтой гомдол, мэдээллийг хүлээн авч, гэмт хэргийн шинжтэй үйлдэл тогтоогдсон тохиолдолд хэрэг бүртгэлтийн хэрэг нээж мөрдөн шалгах ажиллагаа явуулж ажиллалаа.
2018 оны 5 дугаар сарын байдлаар иргэд, аж ахуйн нэгж, байгууллагаас гэмт хэргийн шинжтэй нийт 85 гомдол, мэдээлэл хүлээн авч шалгаснаас 29 гомдол, мэдээлэлд хэрэг бүртгэлтийн хэрэг нээж, 27 гомдол, мэдээллийг хэрэг бүртгэлтийн хэрэг нээхээс татгалзаж, 7 гомдол мэдээллийг харьяаллын дагуу шилжүүлэн шалгасан.
Энэ сард Эрүүгийн хуульд заасан авлига, албан тушаалын болон прокурорын байгууллагаас шалгуулахаар харъяалал тогтоосон нийт 358 хэрэгт мөрдөн шалгах ажиллагаа явуулсан. Үүнээс эрүүгийн 14 хэргийг шүүхэд шилжүүлэх саналтай, 26 хэргийг хэрэг бүртгэлтийн хэргийг хаах саналтайгаар прокурорын байгууллагад шилжүүлсэн. Одоо 318 эрүүгийн хэрэг мөрдөн шалгаж байна.
Хэрэг бүртгэлтийн шинээр нээсэн зарим хэргийн товч мэдээлэл:
Шүүхэд шилжүүлэх саналтай хүргүүлсэн зарим хэргийн товч мэдээлэл:
Шүүхээр шийдвэрлэгдсэн зарим хэргийн мэдээлэл: