Хүмүүс АТГ-ын мөрдөн шалгах ажлыг илүүтэй сонирхдог. Авлигачдыг шууд шийтгэх нь илүү чухал гэсэн нийгмийн хандлага хүчтэй байдгаас тэр байх.
Гэхдээ авлигаас урьдчилан сэргийлэх ажил нь мөрдөн шалгахаасаа илүү, бүр мянган хувь илүү чухал гэдгийг тэд ойлгодоггүй. Би өнөөдөр авлигын гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх чиглэлээр энэ онд хийсэн нэгэн томоохон ажлын талаар бичих гэж байна.
Авлигын эсрэг хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг УИХ хэлэлцэж буй билээ. Уг төсөлд тусгаснаар АТГ-ын дэд даргыг Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн санал болгосноор УИХ зургаан жилийн хугацаатай томилох заалтыг өөрчлөх юм. Өөрөөр хэлбэл, дэд даргыг АТГ-ын дарга нь томилдог байх төсөл ХЗДХЯ-наас боловсруулсныг УИХ хэлэлцэж байна.
Амжилт хэмээх зургаан үсэгтэй энэ үгэнд аз жаргал, инээд хөөр, баяр баясгалан, хүсэл тэмүүлэл, урам зориг хийгээд цуцашгүй хөдөлмөр гэсэн хүмүүний амьдралын хамгийн сэтгэл хөдөлгөм мэдрэмжүүдээс эхлээд хамгийн эрхэм зан чанарууд шингэсэн мэт санагдана. Дэлхий дээр орших долоон тэрбум хүн бүр амжилт хэмээх “рашаан”-аас хүртэхийг хүсдэг ч ихэнх нь чаддаггүй. Тийм боломж хомс байдаг нь ч байгалийн нэгэн бичигдээгүй хууль юм. Гагцхүү тасралтгүй хөдөлмөр, зөв дадлыг хэвшүүлж, шударга ёсыг эрхэмлэсэн хүн л энэ “рашаан”-аас хүссэнээ хүртэх “тасалбар”-аа авах эрх үүсдэг юм байна. Энэ бүхэн бол Авлигатай тэмцэх газраас лхагва гаригт зохион байгуулсан “GOOD HABITS 20 буюу Зөв дадал 20” цахим чуулганыг үзсэний дараа төрсөн сэтгэгдэл юм. Цар тахал дотоодод тархаж, хэн бүхэн айдаст автсан бараан өдрүүдэд Авлигатай тэмцэх газраас “Зөв зөвд шударга зөв” соён гэгээрүүлэх аяны хүрээнд энэ чуулганыг цахимаар орон даяар цацсан нь олон нийтийн сэтгэлд тусгасан тод гэрэл болж чадлаа. Зөв дадлаар өөрcдийн амжилтыг бүтээсэн салбар салбарын төлөөлөл, соён гэгээрүүлэгч, зочин илтгэгчид өөрсдийн зөв дадлаа хуваалцаж залуусыг шударга ёсны үнэ цэнэ, зөв хандлагад уриалсан юм. Бодол үг болж, үг үйлдэл болж, үйлдэл дадал болж, зөв дадлыг хэвшүүлсэн цагт хэрхэн амжилтад хүрч болдог тухай хэн, юу ярьсныг хүргэж байна.
УИХ-ын нэр бүхий 8 гишүүнийг АТГ шалгаж байгаа тул бүрэн эрхийг нь түдгэлзүүлэх болсон тухай хэвлэлд мэдээлж байна. Энэ талаар Авлигатай тэмцэх газрын Урьдчилан сэргийлэх, соён гэгээрүүлэх хэлтсийн Олон нийттэй харилцах ажилтан Т.Мөнхтунгалагаас тодруулав.
Авлигатай тэмцэх газрын Урьдчилан сэргийлэх, соён гэгээрүүлэх хэлтсийн ахлах ажилтан, ахлах комиссар Х.Оюунбаатартай шударга ёс, үнэт зүйл, хүүхдийн шударга байдлын талаар ярилцлаа.
Авлигатай тэмцэх газрын Урьдчилан сэргийлэх, соён гэгээрүүлэх хэлтсийн дарга, эрхэлсэн комиссар Д.Дуламсүрэнтэй ярилцлаа.
Хэн нэгнийг ажлаас халсан нь хууль бус гэж шүүх тогтооход халагдсан ажилтанд учирсан нөхөн төлбөрийг шийдвэр гаргасан дарга төлөх хуультай. Гэтэл энэ хууль хэрэгжихгүй байна. АТГ сүүлийн 3 жилийн тоо баримтыг сөхөж үзэхэд, нөхөн төлбөрт 1.3 тэрбум төгрөгийг улсын төсвөөс гаргуулсан байна. Энэ талаар АТГ-ын Хяналт шалгалт, дүн шинжилгээний хэлтсийн Мэдүүлгийн бүрдүүлэлт, дүн шинжилгээний албаны дарга, ахлах комиссар Ц.Цэцэгдэлгэрэхтэй ярилцлаа.
Банкуудын үйл ажиллагаанд хяналт тавьж ажилладаг Монголбанкны эрх бүхий удирдах албан тушаалтнууд нь барьцаалан зээлдүүлэх, гадаад валют арилжааны чиглэлээр банк бус санхүүгийн байгууллага үүсгэн байгуулж, хувь эзэмшиж байгаа нь Нийтийн албанд нийтийн болон хувийн ашиг сонирхлыг зохицуулах, ашиг сонирхлын зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх тухай хуулийн 3 дугаар зүйлийн 3.1.11-д заасан “олон нийтийн зүгээс ашиг сонирхлын зөрчилтэй гэж ойлгогдохуйц нөхцөл байдал”-ыг бий болгож байна хэмээн АТГ-аас үзжээ. Тиймээс цаашдаа Монголбанкны албан тушаалтнууд ББСБ-ын үйл ажиллагаа эрхлэхгүй байхаар журамлахаар болсон байна. Энэ талаар АТГ-ын Хэвлэл, олон нийттэй харилцах асуудал хариуцсан ахлах комиссар Т.Баярхүүгээс тодрууллаа.
-Жилийн хугацаанд гурван тэрбумын орлого олсон компани байна-
АТГ-т жил бүр ХОМ-ээ гаргадаг мэдүүлэг гаргагчдын дунд сүүлийн жилүүдэд орлого нь хэт өссөн болон давтамжтай өсч байгаа тохиолдлууд ажиглагдах болжээ. 800 саяас гурван тэрбум хүртлэх өссөн мэдүүлэг гаргагчдын ХОМ-ийг тус газрынхан нарийвчлан шалгаж эхэлсэн байна. Энэ талаар АТГ-ын Хяналт шалгалт, дүн шинжилгээний хэлтсийн Мэдүүлгийн бүрдүүлэлт, дүн шинжилгээний албаны дарга, ахлах комиссар Ц.Цэцэгдэлгэрэхтэй ярилцлаа.
АТГ-ын мөрдөн шалгах ажиллагаа хэрхэн хийгддэг тухай ярихаас өмнө авлигын гэмт хэрэг ямар онцлогтой талаар хэдүүлээ эхлээд ойлгоё.
